Изложба на Марко Бањоли, Италија „Тркалото на времето“ во Националната галерија на С. Македонија – Чифте амам Скопје, 23 април до 5 мај 2024 година – изложба со која официјално се објави одлуката на Советот на ОСТЕН ИТАЛИЈА да биде „Земјат во фокус“ на ОСТЕН БИЕНАЛЕ Скопје 2024. Изложбата беше курирана од Зеринтија, Здружение за современа уметност Одв (https://bit.ly/4bDgQgf) во соработка со Остен Биенале Скопје - со поддршка на
Италијанската амбасада во Скопје и Италијанскиот културен институт од Белград (https://iicbelgrado.esteri.it/it/gli_eventi/calendario/mostra-la-ruota-del-tempo-di-marco-bagnoli-a-skopje) и . Изложбата ја отвори амбасадорот на Италија во Р.С.Македонија, Н.Е. Андреа Силвестри.
Седумте спијачи во Скопје
Се случува времето да има своја волја и може да ги доведе работите во неочекувани простори и да предизвика уметнички настани да се појават во неверојатни насоки. Ова е случајот со Скопје, каде Седумте спијачи од Марко Бањоли за Тркалото на времето најдоа гостопримство и истакнатост на куполата на антички амам.
Спивачите ротираат на куполи кои стануваат едрени бродови.
Тие се возат на македонско небо за да понудат можна ориентација.
Месечеви светла за оние кои ги изгубиле ѕвездите додека патуваат.
Бањоли се потпира на древна легенда која раскажува за 7 млади мажи од Ефес кои, за да избегаат од христијанското прогонство, на крилјата на чудесен настан спиеле - несвесни - повеќе од два века во пештера; дури кога се разбудиле сфатиле дека поминале толку долго време.
Темата што се повторува во различни култури: во христијанската, во муслиманската, во келтската средина, а исто така и во Малезија - според Масињон* - е мит што потекнува од големите преселби, кога прогонетите на своето патување во југот, воден од северните мегалитски култури, повеќе не ги препознаваше ѕвездите за кои се осврнаа да се ориентираат во пустините по екваторот.
„...Од деловите на неговата книга, особено ја сакам серијалот „Седум спијачи“. И не само затоа што се занимава со света легенда која делува како шарка меѓу Европа и Азија, зрачејќи кон Запад и Исток, од христијанско-католичката и христијанско-православната литература до Куранот и пошироко, моќта на повеќекратните пораки: одбрана на своите верувања, сведоштво за верата по цена на својот живот, вековно чекање во чудесен сон, будењето, дезориентираноста, среќата, втората непосредна и дефинитивна смрт, во сценарио кое е спротивно на планинската пештера и изградениот град, темнината на заградената пештера и светлината на околните села, местото на спиење-смрт и широко распространетиот континуитет на животот, со едно суштество - кучето - задолжено за чудесната задача да посредува меѓу контрастите со внимавај“ - како што пишува Кристина Ацидини, историчар на уметност во каталогот La Ruota del Tempo, уреден од Антонела Никола и Серџо Рисалити, Maschietto Editore, 2013 г.
Кај Марко Бањоли уметноста на полуспиење е добро доловена како порта кон метафизичкото друго кое исто така одекнува под куполите на античкиот амам и ни кажува приказни кои од Ефес водат до индискиот Ауровил - крстопат на знаење и граѓанство. - кон градините на античкиот шах.
Архетипови на злато и сребро, тие танцуваат со арапскиот феникс, барајќи низ уметноста единство што може да ги надмине сивите граници проследени со теснотијата на луѓето...
„Во невидена поетско-научна реоснова на правење уметност - како што пишува добро Германо Целант - која го исповеда единството на културите, да ја потисне секоја граница и секоја дистанца и да му врати на естетското истражување истовремено присуство на сите поларитети на чувствата. и согледување“
*Луј Масињон, Парола Дата – Ед. Аделфи.
** Германо Селант, МАРКО БАГНОЛИ, Скира 2018 година.
Ова се зборовите на директорката на Остен Биенале Скопје, Корнелија Конеска:
„Изложбата на Марко Бањоли „Тркалото на времето“ во Националната галерија на Северна Македонија ја доживеав како емотивно патување низ пресекот помеѓу уметноста и времето.
Сместено во историскиот амбиент на Чифте амамот во Скопје, делото на Бањоли длабоко одекнува во околината, создавајќи дијалог помеѓу минатото и сегашноста.
Мајсторството на Бањоли лежи во спојувањето: светлината со темнината, минатото-сегашноста и иднината, геометриската прецизност со органската форма, со што го поканува гледачот на размислување. Се чини дека секое парче дише со свој ритам, одекнува во својот звук и изведува свој танц, но сè уште се појавува кохезивен наратив кој ги води гледачите низ лавиринтот на времето.
„Тркалото на времето“ на Марко Бањоли е истражување кое предизвикува размислување, прекрасно сместено во безвременските ѕидини на скопскиот Чифте амам. Искуство кое се задржува долго откако ќе ја напуштите галеријата“.
Текст од официјалниот билтен на Атеље Марко Бањоли | Фото: Мерт Расим, ОСТЕН Скопје